به گزارش یزدفردا: کتاب «تفسیر ساختار معنایی سوره مائده»، تألیف سید سلمان صفوی، در ۴۹۵ صفحه توسط انتشارات سلمان آزاده با همکاری انتشارات آکادمی مطالعات ایرانی لندن در تهران و لندن منتشر شد.

تبیین ساختار معنایی سوره از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر فهم تک‌تک آیات، پیام و محتوای کلی سوره را به‌عنوان یک واحد معنایی آشکار می‌کند و هویت، مقاصد کلی سوره و تناسب و هم‌خوانی آیات را به خواننده نشان می‌دهد. یافته‌های این تحقیق اثبات می‌کند که سوره مائده، علی‌رغم ظاهر پراکنده، دارای ساختار منسجمی است که با روش ساختارشناسی معنایی قابل کشف و تبیین است.

این تفسیر در ادامه تفاسیر ساختاری سوره‌های حمد (قم، ۱۳۹۷)، بقره (تهران، ۱۳۹۹)، آل عمران (تهران، ۱۴۰۲) و نساء (تهران، ۱۴۰۳) است که پیش از این توسط سید سلمان صفوی تألیف و منتشر شده‌اند.

به گفته مولف غالب تفاسیر پیشین به انسجام و ساختار سوره‌ها نپرداخته‌اند و مبنای تناسب آیات سوره مائده را تناسب هم‌جواری انگاشته‌اند. اما در این کتاب، با اثبات ساختار، همبستگی و انسجام سوره، و نیز هویت کلی و واحد آن با روش‌های ساختارشناسی، بسامدی و نشانه‌شناسی، تصویری جامع از ساختار سوره ارائه می‌شود. در این روش، ساختار متن به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده در فهم معنای آن در نظر گرفته می‌شود.

محتوای فصول این کتاب عبارتند از: فصل اول: به طرح کلیاتی درباره سوره مائده می‌پردازد که شامل معرفی سوره، فضیلت تلاوت آن، اسامی سوره، و موضوع کلی و شأن نزول آیات آن است.

فصل دوم: آیات نامدار سوره بر اساس تفاسیر سلف تحلیل می‌شوند. این آیات شامل: آیه اکمال، آیه ولایت امیر مؤمنان علی (ع)، آیه تبلیغ، آیه تیمم، آیه حد سرقت، آیه محاربه، آیه نقض قسم، آیه وسیله، آیه وضو، آیه وصیت و آیه سلوک انفسی هستند.

فصل سوم: آیات سوره بر اساس وحدت معنایی و سیاقی فرازبندی می‌شوند که مقدمه کشف روابط ساختاری آیات است. این روش از گمراهی در گستردگی آیات و از دست دادن معانی فرازهای متعدد سوره جلوگیری می‌کند. کلیدواژه‌های هر فراز نیز بیان می‌شوند.

فصل چهارم: ساختار سوره با نمودارهای متعدد تحلیل و تبیین می‌شود. در این فصل، پنج نوع ساختار سوره مائده شامل «ساختار خطابی»، «ساختار بسامدی»، «ساختار نشانه‌ای وحیانی»، «ساختار نحوی و مسجع» و «ساختار معنایی» کشف و تبیین می‌گردد. ایزوتوپی‌های آوایی، نحوی، معنایی، روایی و گفتمانی سوره نیز در راستای تحلیل تفسیر ساختارشناسی با روش نشانه‌شناسی و همراه با نمودارهای متعدد تبیین می‌شوند.

رویکرد تفسیری: رویکرد تفسیری این اثر «کل‌نگر» است، نه جزء‌نگر، و از جهت معرفت‌شناسی نیز دارای «رویکرد حِکمی» است. این تحقیق، با توجه به روش تحلیل و یافته‌های نوین، گامی معرفتی مهم و نوینی در تفسیر سوره محسوب می‌شود.

نسخه الکترونیکی کتاب «تفسیر ساختار معنایی سوره مائده» از طریق وبگاه طاقچه قابل خریداری است. دانشجویان و پژوهشگران خارج از ایران نیز از طریق سایت «آکادمی مطالعات ایرانی لندن» می‌توانند این کتاب را تهیه نمایند.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا